Qəbir yeri – ticarət obyekti, yoxsa hüquqi haqqa əsaslanan sosial xidmət?

Azərbaycan qanunvericiliyinə əsasən, qəbir yerləri ölüm faktı baş verdikdən sonra vətəndaşın yaxınlarının rəsmi müraciəti ilə, müvafiq yerli icra hakimiyyəti və ya bələdiyyə tərəfindən ödənişsiz şəkildə ayrılır. Lakin Masazır bələdiyyəsində bu qaydalara tamamilə zidd şəkildə 3-6 yerlik qəbir sahələri “ölü olmadan” satışa çıxarılır.

Rəsmi sənədsiz, ödəniş qarşılığında: Ailəliklə yer tutanlar

Redaksiyamıza daxil olan məlumatlara əsasən, Masazır qəsəbəsində yerləşən qəbiristanlıqlarda bələdiyyənin balansında olan sahələr, real ölüm hadisəsi baş vermədən, pula qarşılığında “ailəliklə” 3-6 yerlik paket şəklində satılır.

Satış prosesi açıq şəkildə sənədləşdirilmir. Pul alış-verişi yalnız şifahi razılaşma ilə həyata keçirilir. Yəni hüquqi baxımdan həmin şəxslər qəbir sahəsinin sahibi sayılmırlar – ancaq “yer tutulub” kimi qeyri-rəsmi status qazanırlar.

Qanun nə deyir?

Azərbaycan Respublikasının “Qəbiristanlıqların salınması və idarə olunması Qaydaları”na əsasən:

“Qəbir yerləri yalnız ölüm faktı təsdiqləndikdən sonra ayrılır və bu xidmət dövlət tərəfindən ödənişsiz həyata keçirilir.”

Həmin qaydalarda ölü olmadan qəbir yeri alınması, xüsusilə də 3-6 yerlik sahələrin kommersiya məqsədilə satılması, qanun pozuntusu kimi qiymətləndirilir.

Masazır Bələdiyyəsi: Cavabsız suallar

Bələdiyyəyə mövzu ilə bağlı ünvanladığımız sorğular hələlik cavabsız qalıb. Əldə etdiyimiz məlumata görə, sözügedən satışlar əsasən tanışlıq və “arxa qapı” razılaşmaları əsasında həyata keçirilir.

Mənbələr bildirir ki, qiymətlər dəyişkəndir – bir yerin qiyməti 1000-3000 manat arasında dəyişir, ailəliklə alınan sahələr üçün isə toplu şəkildə endirimlər edilir.

Sosial ədalətə zidd, etibarsız hüquqi zəmin

Bu hallar bir neçə ciddi problemin göstəricisidir:

Hüquqi zəmanətsizlik: Qəbir yerini “alan” şəxsin heç bir rəsmi hüququ yoxdur.

Sosial ədalətsizlik: Yalnız imkanı olan şəxslər “əvvəlcədən yer” tuta bilir.

Qanunların pozulması: Bələdiyyə mülkiyyətində olan torpaqların kommersiyalaşdırılması ciddi inzibati pozuntudur.

Dini və mənəvi dəyərlərin aşınması: Qəbir yerinin satılması dini baxımdan da qəbul edilməzdir.

Məsuliyyət kimindir?

Hüquqşünaslar bildirirlər ki, bu cür satış hallarına görə bələdiyyə sədri və ya məsul şəxslər barəsində inzibati məsuliyyət yarana bilər. Məsələnin daha dərindən araşdırılması üçün Baş Prokurorluq, Əmlak Məsələləri Dövlət Xidməti və Dini Qurumlarla İş üzrə Dövlət Komitəsi məsələyə münasibət bildirməlidir.

İctimaiyyətə çağırış

Bu yazı təkcə bir problemin ifşası deyil – həm də ictimai nəzarətə çağırışdır. Qəbir yerlərinin satılması, torpaq islahatlarının bu cür sui-istifadəyə çevrilməsi nəinki qanun pozuntusudur, həm də ölkədə sosial bərabərliyə zərbə vurur.

Əgər siz də belə hallarla rastlaşmısınızsa – susmayın. Qanunlar hər bir vətəndaşın haqlarını qorumaq ücün var.

Hər bir jurnalistin informasiya toplamaq hüququ var. 

Jurnalistə ictimai əhəmiyyətli informasiyanı toplamaq, sənədlərə baxmaq və ictimailəşdirmək hüququ verilir.

Araşdırma məqsədilə Masazır qəbiristanlığında olarkən, qəbir yerlərinə nəzarət edən şəxslərdən biri redaksiyamızın əməkdaşına qarşı aqressiv davranış sərgiləmiş və nə layiq ifadələr işlədmişdir

Bu, jurnalist hüquqlarına, söz azadlığına və ictimai informasiyanın əldə edilməsinə açıq-aşkar müdaxilədir.

Qarşı tərəfin mövqeyini tanıyırıq.